رشید بهبوداف و رویای مه گرفته ییلاقات ماسال و شاندرمن

شب بود که رسید بالای کوه ِ مه گرفته. از پُست جنگلبانی که گذشت آفتاب می رفت پشت کوه‌ها و او که از این سمت کوه بالا می‌رفت سرعتش از آفتابی که از آن سمت کوه پایین می‌آمد کمتر بود. ارتفاع که گرفت مه شد. غلیظ و انبوه. بالاتر که می رفت مه از کوه پایین می‌آمد و در قعر دره جمع می‌شد. و بالای کوه که رسید به کلبه چوبی آفتاب دیگر آفتاب نبود. ته مانده سرخ رنگ غروب بود آمیخته با پهنه سرمه‌فام آسمان و و آراستگی خفیفی از درخشش محو ستاره‌ها از پشت لایه نازک مه. ابرها دیگر زیر پایش بودند و آسمان بالای سرش. هلال ماه را هم می شد دید. رفت با بقیه توی کلبه. توی کلبه پیر و جوان همه خوابیدند.
***
صبح که شد صدای زنگ آغل گوسفندان می‌آمد و مه رفته بود. از کلبه بیرون آمد. پهنه وسیع دره زیبا پیش چشمش بود. حمید هم با جیپ قدیمی‌اش کوه را گرفته بود آمده بود بالا و حالا در ِ جیپ باز بود و حمید نوار رشید بهبوداف گذاشته بود و خودش داشت عقب جیپ با یه چیزی ور می‌رفت. از کنار در کلبه جلوتر نرفت. از همون جا بهش سلام کرد.
-حمید خان کی اومدی؟
- نصفه‌های شب
-چه‌طور تو مه گیر نکردی؟
-مه‌اش مه نبود آخه. سریع هم پایین می‌رفت. تا من بزنم بغل یه چایی بخورم مه هم پایین کشیده بود.
گله گوسفند با صدای زنگی که انگار تلالو داشت از بینشان گذشت. آن طرف تر بساط صبحانه چیده بود. یکی داشت نیمرو می‌انداخت. بقیه هم یا لیوان چای دستشون بود یا لقمه نون و پنیر، شاید هم کره عسل که طعم محلی داشت و نمی‌شد از خیرش گذشت. دلش می‌خواست همیشه همین‌جا بماند.
------------------------------------------------------------------------------------------------

رشید بهبودف (Rashid Behbudov) متولد 1915 فرزند مجید یکی از بزرگترین خوانندگان قرن بیستم در سرزمین های آذری زبان محسوب میشود. شهرت اصلی او بخاطر اجرای ترانه های عاشقانه بخصوص آنهایی که توسط توفیق قلیوف (Tofig Guliev) تهیه شده است می باشد. شهرت او از زمانی آغاز شد که نقش یک بازرگان ثروتمند را در نمایش موزیکال معروف آرشین مال آلان (Arshin Mal Alan) بازی کرد.
او به کشورهای زیادی از جمله ایران، انگلیس، فنلاند، ترکیه، چین، بلغارستان، بلژیک، اتیوپی، هند، عراق، شیلی، آرژانتین و ... سفر کرد و در هر کشور حداقل ترانه ای به آن زبان خواند بطوری که در مجموعه آثار او حدود 50 ترانه به زبانی های غیر آذری و از جمله فارسی موجود است. فعالیت او در زمینه موسیقی محلی بقدری بود که در سراسر ممالک آذری زبان نام رشید بهبودف همواره در کنار موسیقی فولک به میان می آید.

او در شهر تفلیس (گرجستان) بدنیا آمد و پس از فراگیری مقدمات موسیقی نزد پدر که او نیز خوانند بزرگی بود، در ایروان (ارمنستان) در یک گروه موسیقی Jazz شروع به فعالیت کرد و در کنار آن در ارکستر فیلارمونیک ایروان نقش خوانندگی را بعهده داشت. وی همچنین در سالهای 1938 تا 1944 خواننده بی همتای تنور در Opera House ایروان بود. همانند بسیاری دیگر از هنرمندان مردم دوست بود و برای مصالح عموم کار میکرد. بعد از جنگ جهانی دوم بعنوان نماینده روسیه به مجارستان رفت تا در کنفرانس دمکراسی جوانان در بوداپست شرکت کند، در آنجا علاوه بر نقش سفیر به اجرای قطعاتی در ارتباط با موضوع کنفرانس پرداخت و جایزه بزرگ بین المللی نیز دریافت کرد.
بدلیل توانایی های بیش از حد در خوانندگی، دیگر ایروان توانایی پروش چنین هنرمندی را نداشت این بود که در سال 1945 به آذربایجان رفت و در آنجا فعالیت هنری خود را ادامه داد. در سالهای 46 تا 56 او سولیست فیلارمونیک آذربایجان بود و همچنین طی سالهای 53 تا 60 در Azerbaijan State Opera همواره حرف آخر را میزد. وی همچنین به فعالیت های آموزشی در State Concert Ensemble بین سالهای 57-59 پرداخت و در سال 1966 مجموعه ای تحت عنوان State Song Theater تاسیس کرد که امروزه به Behbudov Theater تغییر نام پیدا کرده است.
بهبودف انسان پر کاری بود از 8 صبح تا 8 شب، هر روز کار و تمرین میکرد. جالب هست که بدانید او ادبیات بسیار قوی هم داشت و هنگام کار با شاعر و آهنگساز اگر احساس میکرد که کلام با موسیقی هم خوانی ندارد به سلیقه خود پیشنهاد تغییر کلام را میداد که اغلب هم با آن موافقت میشد. او پا فراتر از این هم میگذاشت و در بسیاری موارد ملودی قطعات را نیز به نظر خود تغییر میداد! بارها و بارها اتفاق افتاده بود که شبها بدون لحظه ای خوابیدن برای تمرین و ساخت قطعات اپرای بطور مدام کار کند.
او علاقه بسیار زیادی به ترانه های عاشقانه و ترانه هایی داشت که در آن از مهر و محبت صحبت میشود و به همین خاطر اغلب ترانه هایی که به زبان های خارجی اجرا کرد در این دسته از محتوی بودند. او علاوه بر اجرای ترانه های محلی کشورهای مختلف به زبان خودشان، بسیاری از کارهای زیبای خودش را نیز به زبانهایی مانند فارسی، انگلیسی، روسی و ... ترجمه و اجرا کرد. وی همچنین توانایی این را داشت که به راحتی به زبانهای انگلیسی، آلمانی و فرانسه صحبت کند و بسیاری نیز معتقد بودند که او ترانه های روسی را بمراتب بهتر از خوانندگان روس اجرا میکند.
او در سال 1973 درگذشت و در تمام مدت زندگی صدای خود را آنچنان پرورش داد و از آن محافظت کرد که گویی همواره صدایی در حد سن پختگی دارد. وی چنان بدعتی در شیوه های جدید خوانندگی پاپ و اپرا بجای گذاشت که امروزه بسیاری از خواننده های آذری زبان سعی در تقلید از روشهای خوانندگی او میکنند. ترانه های زیبایی مانند لاله ها، مادر، کوچه ها، ریحان و ... که گوش آشنای بسیار از ایرانی ها هست و به نوعی همواره جز موسیقی محلی آذری زبانان ایران هم محسوب میشود، هرگز از خاطره ها نمی رود.

*بیوگرافی از وب‌سایت گفتگوی هارمونیک