شیوه قُدما در نوازندگی سه‌تار

در مدت سال‌هایی که از مسعود شعاری درس سه‌تار گرفتم هر روز آرزو می‌کردم که این هفته باز هم درسی از اساتید قدیم سه‌تار بگیرم و حتی گاهی کار به خواهش و تمنا هم می‌کشید. به شوخی می‌گفتم که من چهار بُت دارم: ابوالحسن صبا، سعید هرمزی، یوسف فروتن و احمد عبادی. مسعود شعاری از بین این چهار نفر احتمالاً به جز صبا مابقی را از نزدیک دیده بود و محضر آنها را درک کرده بود. ضمناً به خاطر اینکه مدت زیادی از عمر هنری‌اش را صرف بازسازی آثار همین افراد کرده بود با شیوه آنها کاملاً آشنایی داشت و چهار رویه مختلف در اجرای آثار هر کدام از این افراد برای من در نوازندگی استادم مشهود بود. پایه چهارمضراب‌های صبا به شیوه درویش خان با مضراب پروانه (ΛVΛ ΛVΛ) شکل می‌گرفت در حالیکه چهارمضراب‌های عبادی پایه دیگری داشت و همگی پشت سر هم راست و چپ (ΛVΛVΛV) بود. نوازندگی هرمزی دارای صدادهی خاص در نواخی مختلف کاسه سه‌تار بود که این صدادهی و ریتم خاص چهارمضراب‌ها امروزه در آثار بهترین شاگردش محمدرضا لطفی مشهود است و بالاخره نوع آهنگسازی فروتن در این میان دارای شیوه‌ای منحصر به فرد بود که تنها مضراب‌های قدرتمند فروتن قادر به اجرای آنها بود.

دو آلبوم قدیمی از مسعود شعاری که شامل نوازندگی به شیوه قدما بود به تازگی تجدید چاپ شده است. "شباهنگ" آلبومی است که به طور عام شیوه نوازندگی قدما را در بر دارد و "کاروان صبا" به صورت اختصاصی به اجرای آثار ابوالحسن صبا با سه‌تار و به شیوه خود ِ او می‌پردازد. انتشار مجدد این دو آلبوم که سابق بر این فقط به صورت نوار کاست موجود بود با طی یک پروسه طولانی و فرسایشی همراه شده بود.
***
قطعه‌ای که می‌شنوید اجرایی کوتاه از مسعود شعاری در گوشه سوز و گداز در آواز بیات اصفهان قدیم است که از آلبوم شباهنگ انتخاب شده است.